سال‌های زیادی نیست که استارت‌آپ‌ها یا همان شرکت‌های نوپا در ایران رقابت تنگاتنگی دارند و بازار راه‌اندازی و دریافت مجوز آن‌ها داغ است؛ به‌گونه‌ای‌که تب و تاب راه‌اندازی کسب‌وکارهای نوپای مبتنی‌بر فناوری اینترنتی و ایجاد سرعت در ارائه خدمات گرفته و بسیاری از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی چه در ایران و چه دانشجویانی را که در خارج از کشور تحصیل کرده‌اند به فکر راه‌اندازی تیم استارت‌آپ انداخته است تا بخواهند ایده‌های کوچک خود را به نیاز واقعی شهروندان تبدیل و کسب درآمد کنند، اما قابل‌توجه است که همه شرکت‌های نوپای به‌وجودآمده در این مدت موفق نبوده و حتی بسیاری از آن‌ها با شکست مواجه شدند و سرمایه‌شان تا حد زیادی از بین رفته است، ولی در این میان، شرکت‌های نوپای فراوانی بوده و هستند که روزبه‌روز موفق‌تر عمل می‌کنند و توانسته‌اند نیازهای مخاطبان‌شان را به‌خوبی برطرف کنند.  به گزارش «آسمان آبی»،‌ این‌که برخی استارت‌آپ‌ها شکست می‌خورند و نمی‌توانند ایده خود را تا مرز موفقیت برسانند، طبیعی است؛ همان‌گونه که «فوربس» نیز در این‌باره گزارش داده است بیش از ۹۰درصد استارت‌آپ‌ها شکست می‌خورند و استارت‌آپ‌‌های ایرانی نیز از این قاعده مستثنا نیستند. در این‌باره نیز موسس و رئیس‌ هیئت‌مدیره شتاب‌دهنده هوشمند سلامت درباره مسائل و دغدغه‌های استارت‌آپ‌‌های ایرانی بر این باور است که مسئله‌ای که در کل اکوسیستم استارت‌آپی و کارآفرینی کشور مهم است، حمایت‌های دولتی است، اما به‌طورکلی کارآفرینی و اکوسیستم مرتبط باید با آن باید خصوصی باشد. در ادامه گفت‌وگوی «آسمان آبی» با مجتبی عندلیب‌آذر، موسس و رئیس هیئت‌مدیره شتاب‌دهنده هوشمند سلامت را می‌خوانید.

در دو سال اخیر ایجاد استارت‌آپ‌ها در کشور رشد روزافزونی داشته است؛ از این‌رو قطعا راه‌اندازی هریک از این شرکت‌های نوپا مشکلاتی داشته‌اند. در صورت امکان به برخی از این مشکلات اشاره کنید؟
قطعا این‌گونه است، هریک از این شرکت‌ها برای ایجاد خود مشکلات متعددی داشته‌اند، اما اصولا جوانانی که پا به این عرصه می‌گذارند، آمده‌اند تا با این چالش‌ها درگیر شوند و تجربه کنند، اما آن‌چه اهمیت دارد، این است که آن‌ها در ابتدای امر بعضی از این مشکلات را نمی‌بینند که برخی طبیعی و برخی غیرطبیعی هستند. بعضی از مشکلات طبیعی عبارتنداز کمبود نقدینگی، مشکل و انحراف در تیم‌سازی، عملکرد مغایر با پیش‌بینی‌ها، طراحی ناقص و درنهایت به‌روزنبودن فناوری که به‌دلیل زمانبرشدن پروژه است.
همچنین برخی از این مشکلات غیرطبیعی نیز که هم پیش‌بینی‌نشده هستند و هم فقط در ایران اتفاق می‌افتند شامل دخالت و مانع‌تراشی بخش دولتی، روشن و واضح‌نبودن قوانین، وضع قوانین یک‌شبه جدید، سهم‌خواهی بعضی‌ها، مانع‌تراشی رانت‌خوار‌ها، کامل‌نبودن اکوسیستم مربوطه و درنهایت حضور دانشگاه‌ها و پارک‌های رشد نه به‌عنوان حامی، بلکه به‌عنوان رقیب است.
در مدتی که رقابت میان استارت‌آپ‌ها رو به افزایش است، انتظار می‌رود سرعت اینترنت و شتاب‌دهنده‌ها نیز با افزایش همراه باشد. به نظر شما، وزارت ارتباطات و دولت تا چه میزان در این زمینه همکاری کرده است؟
در ابتدا باید درباره مسئله‌ای صحبت کرد که در برطرف‌شدن آن در زمان کوتاه بعید به نظر می‌رسد؛ چراکه اصلی‌ترین مشکل آن نگاه امنیتی و انحصاری در اینترنت است. ضمن این‌که به قول مسئولی، 60درصد ترافیک اینترنت در کشور معطل تلگرام است، اما مبحث شتاب‌دهنده‌ها به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین حلقه‌های اکوسیستم کارآفرینی کشور موضوعی دیگر است. همچنین درباره حمایت‌های دولتی باید صراحتا گفت که در این دولت با فعال‌شدن معاونت فناوری ریاست‌جمهوری گاهی حمایت‌های عملی در اکثر حوزه‌ها از فضای کارآفرینی کشور شده است.
به نظر شما، دولت سهم بسزایی در رشد شرکت‌های نوپا و توسعه آن‌ها ایفا کرده است؟
به نظر بنده، وزارت ارتباطات با وزیر جوان فعلی خود وعده‌هایی داده است که امیدواریم بیشتر در چارچوب اعتباردهی، پشتیبانی و سرمایه‌گذاری روی زیرساخت‌ها باشد و نه این‌که شاهد تصویب قوانین جدید و دست‌وپاگیر دیگری باشیم. مسئله‌ای که در کل اکوسیستم استارت‌آپی و کارآفرینی کشور مهم است، حمایت‌های دولتی است که گاهی حتی کارآفرینان به این حمایت هم نیاز ندارند. کارآفرینان آمده‌اند تا چارچوب‌ها را بشکنند، نه این‌که به هر عنوانی چارچوب محدودکننده جدیدی به هر نامی مثل قانون، مجوز، حمایت و... در تنگنا قرار بگیرند.
به نظر شما، نوع کار و شروع به کار استارت‌آپ‌ها در سایر کشورها با ایران تا چه میزان متفاوت است و این‌که دولت‌ها برای آغاز به کار شرکت‌های نوپا در کشورشان چه زیرساخت‌هایی برای توسعه این نوع شرکت‌ها در نظر می‌گیرند؟
باتوجه به این‌که ما کلا با همه‌جای دنیا فرق داریم، کارکردن در ایران نیز از همین رویه تبعیت می‌کند، در اروپا و آمریکا کارآفرینان را به‌عنوان تاجی بر سر می‌گذارند، در اروپای شرقی، سرعت اینترنت و رایگان‌بودن و همگانی‌بودن آن یک مسئله حل شده است. در آسیای‌شرقی مثل ژاپن، کره و چین ما سال‌ها از آن‌ها عقب‌تر هستیم.
می‌توانید به‌عنوان نمونه به چند معیار اشاره کنید؟
برخی موارد همچون وجود سرمایه ارزان و سهولت دسترسی به منابع، حجم سرمایه‌گذاری‌های بسیار بالا، نبود انحصار اینترنت و فیلتر، دخالت‌نکردن دولت‌ها و سازمان‌های مربوط، تبادل آسان ارزی و ورود و خروج سرمایه و نبود متولی‌گری چندگانه در اکوسیستم استارت‌آپی را می‌توان ازجمله معیارها به‌عنوان تنها بخش کوچکی از اختلافات فاحش ما با دنیای بیرون استارت‌آپی بیان کرد.
به نظر شما، کارآفرینی در کشور به کدام سمت می‌رود و آیا ظرفیت افزایش کارآفرینی در کشور وجود دارد؟
کارآفرینی و اکوسیستم مرتبط باید با آن باید خصوصی باشد و بماند و این یعنی متولی آن مردم هستند، حالا هرکس می‌خواهد کمک کند بیاید و زیرساخت‌های لازم را ایجاد کند یا قوانین سنتی را از بین برده و از قانون‌سازی و متولی‌ساختن جدید جدا جلوگیری شود.