دليل اصلي وجود پيام رسان ها اين است كه عملكرد شركت هاي مخابرات در دنيا درست نبوده است وگرنه اصلا نيازي به پيام رسان نبود. چرا ما در كشورمان به پيام رسان ها رو آورديم؟ چون مخابرات يا اپراتورهاي تلفن همراه امكاناتي كه پيام رسان ها داشتند را به ما ندادند يا نخواستند بدهند. حتي اوايل هم دليل اصلي فيلترينگ پيام رسان ها خود شركت هاي مخابرات بودند چرا كه منابع درآمدي آنها كاهش يافته بود. به هرحال الان پيام رسان ها در دنيا وجود دارند و ما هم برخي از آنها را تجربه كرده ايم. با وجود اينكه هويت تلگرام معلوم نيست و هيچ عكسي از ديتاسنتر تلگرام وجود ندارد و تنها چيزي كه مي گويند اين است كه صاحبش يك روس است اما باز مردم به اين پيام رسان اعتماد كرده و از آن استفاده مي كنند. صاحب تلگرام مي گويد ٣٠٠-٢٠٠ ميليون كاربر دارد، اين تعداد كاربر به اين معني است كه بايد ساختماني وجود داشته باشد كه در آن فقط سرورها قرار گرفته باشند اما چنين ساختماني تا به حال ديده نشده است. با تمام اينها مردم ما در ايران به پيام رساني كه هويت آن حداقل براي من مشخص نيست، اعتماد كرده اند. نكته بعدي اين است كه جريان اطلاعات داخل كشور، يك سري مسائل حقوقي و قانوني دارد و سازمان هايي هستند كه اينترنت را كنترل مي كنند...
بنابراين هركسي كه مي خواهد اين پيام رسان ها را توليد كند، ملزم به رعايت يك سري قوانين است. اگر جرمي در پيام رساني داخلي اتفاق بيفتد، آيا شركتي مي تواند اطلاعات را به پليس فتا يا هزارجاي ديگر كه اطلاعات مردم را مي خواهند، ندهد؟ اتفاق مهم اين است كه مردم ما به آن فرد خارجي كه هويتش هم معلوم نيست، بيشتر از ايراني هموطن شان اعتماد دارند.
نكته دوم هم اين است كه وقتي يك شركتي اپليكيشني توليد مي كند، براي كار خير نيست و دنبال كسب درآمد است. بايد ديد از كجاي اين پيام رسان مي خواهد پول توليد كند؟ ضمن اينكه هويت توليدكننده و صاحب اين پيام رسان بايد كامل مشخص باشد. به عنوان مثال درمورد همين پيام رسان سروش، در صدا و سيما ثبت شده و تنها جايي هم كه از آن استفاده مي كند صدا و سيما است. خب صدا و سيمايي كه مورد اعتماد مردم نيست، چگونه مي خواهد پيام رساني مورد اعتماد مردم ارايه كند؟ بعد مي گويند سروش براي صدا و سيما نيست و صاحبش شركت ديگري است. بايد ديد آن شركت چيست و صاحبانش چه كساني هستند و قصدشان از اين كار چيست؟ اگر يك بيزنسمن بخواهد اپليكيشني را توليد و در اختيار مردم قرار دهد، بايد راه هاي مقابله با چالش ها را هم بلد باشد. اگر اپل پيام رسان را از اپ استور حذف مي كند، بايد دنبال جايگزين ديگري بود. پيام رسان سروش بايد زماني كه مي خواست بيزنسش را شروع كند بايد فكرش را مي كرد كه اولين جايي كه مي تواند مانع كارش شود، خود شركت اپل يا گوگل است. به هرحال سيستم براي آنهاست. مگر اينكه راه ديگري داشته باشيم كه نداريم.
اما كليد ته داستان آنجايي است كه ابزاري به اسم گوشي هوشمند دست مردم مي رسد كه هرچه تلاش شد، نتوانستند آن را در ايران بسازند. اين واقعيت وجود دارد كه ما مصرف كننده و يوزر ابزاري هستيم كه اختيار آن دست فرد ديگري است. امروز تلگرام را فيلتر كنند، فردا چيز ديگري وجود دارد. من ايراني يوزر دستگاهي هستم كه خارج از ايران توليد شده و براي ايراني هم توليد نشده اما به دست ما مي رسد. وقتي از ابزاري خارجي استفاده مي كنيم، بايد همه مسائل مربوط به آن را هم بپذيريم. از نگاه بيزنسي ما دو راه داريم؛ اول اينكه به جاي حرف هايي كه گفته مي شود كه اينترنت ملي داشته باشيم و اين حرف ها، ببينند آيا اصلا مي توانند خودشان سيستم عاملي طراحي كنند؟ بعد از آن بايد ديد اصلا ديوايسي (device) در دنيا وجود دارد كه از آن سيستم عامل در آن استفاده شود؟ چند وقت پيش بود كه اينترنت دچار اختلال شد، وزير ارتباطات اعلام كرد كه مشكل از سوييچ هاي سيسكو است. كل بستر اينترنت كشور ما روي سيستم هاي سخت افزاري امريكايي يا چيني است. يعني به راحتي هرچه تمام تر اگر روزي بخواهند مي توانند كل اين سيستم را بخوابانند. در خارج از كشور وقتي بيزنسي را راه مي اندازند، طوري حركت مي كنند كه مرجع باشند. استراتژي درست اين است. ايران در هيچ بيزنسي در دنيا مرجع نيست. يك زماني مي گفتند فرش براي ايران است كه آن هم تمام شد. ايران در هيچ حوزه اقتصادي مرجع نيست و در اين شرايط نه امنيت اقتصادي، نه روحي، نه داخلي وجود ندارد. نتيجه اش مي شود اينكه زماني كه شب عيد مردم مشغول تفريح هستند، يك مسوول اعلام مي كند كه تلگرام فيلتر شده است؛ اين كار با روح و روان كلي ايراني، حداقل كساني كه بيزنس شان با اين ابزار است، بازي مي كند. ابزار جايگزين چيست؟ چرا مردم براي بيزنس سراغ تلگرام و اينستاگرام رفته اند؟ ما هزار قانون اشتباه بسيار قديمي در كسب و كاركشورمان داريم كه مردم با وجود اين قوانين نمي توانند كار كنند. به جاي حل صورت مساله با فيلترينگ، بايد به دنبال راه حلي اساسي بود.